Şu gün, 16-njy iýulda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew bilen duşuşdy.

Gurbanguly Berdimuhamedow, Ilham Aliýewe Azerbaýjana gelip görmäge iberilen çakylygy, tüýs ýürekden bildirilen myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirdi we Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Bu barada Azerbaýjanyň Prezidentiniň web sahypasynda habar berilýär.

Şu gezekki Azerbaýjan Respublikasyna amala aşyrylýan saparyň, esasy maksady ikitaraplaýyn gatnaşyklary has-da pugtalandyrmak we ösdürmek, gazanylan üstünlikleri berkitmek, täze taslamalaryň we ugurlaryň durmuşa geçirilmegine itergi bermekden ybaratdyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Umuman aýdylanda, türkmen-azerbaýjan döwletara gatnaşyklarynyň häzirki derejesini häsiýetlendirip, Halk Maslahatynyň Başlygy olary üç söz bilen kesgitledi: doganlyk, hoşniýetli goňşyçylyk, hyzmatdaşlyk.

Biz berk taryhy binýada, iki halkyň umumylygyna we ýakynlygyna, birek-birege özara düşünişmäge, hyzmatdaşlygyň strategiki geljegine aýdyň göz ýetirmäge, bilelikdäki syýasy, ykdysady we serişdeleriň mümkinçiliklerini halklarymyzyň we döwletlerimiziň abadançylygy we gülläp ösüşi üçin ulanmaga taýýardyrys diýip, Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Duşuşygyň dowamynda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň daşary syýasatda, ykdysadyýetde, medeniýetde we ynsanperwer ugurlarda berk we giň hyzmatdaşlygy bar. Iki tarapyň hem tagallalary netijesinde biziň özara gatnaşygymyz maksada okgunlylyk we takyklyk bilen tapawutlanýar, ol durnukly we dowamly häsiýete eýe bolup, okgunly ösüşi görkezýär. Munuň esasy, kegitleýji faktory, ýurtlarymyzyň ýolbaşçylarynyň arasynda gazanylan özara düşünişmegiň we ynanyşmagyň iň ýokary derejesidir. Bu, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ähli meseleleri boýunça dogry we öz wagtynda karar bermäge hem-de gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirilmegini üpjün etmäge mümkinçilik berýär.

Daşary syýasatda, Türkmenistan we Azerbaýjan BMG-niň Tertipnamasyna we ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna esaslanýan ýörelgeler we berk wezipeler bilen çykyş edýär. Ýurtlarymyz dünýäde we yklymda durnuklylygy hem-de howpsuzlygy saklamakda, sebit meselelerinde, Hazar deňziniň sebitde möhüm goşant goşýar diýip, Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Biziň ýurtlarymyz iri halkara guramalarynyň, ilkinji nobatda BMG-niň hem-de birnäçe sebitleýin guramalaryň çäginde üstünlikli we netijeli hyzmatdaşlyk edýärler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Azerbaýjany ýakynda Hankendi şäherinde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 17-nji sammitiniň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady.

Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk üstünlikli ösdürilýär, hil we mukdar görkezijileri ýokarlanýar. Medeniýet, ylym, bilim, şahsy, adamlar derejesinde däp bolan gatnaşyklar barha giňeldilýär. Döwletara gatnaşyklarynyň möhüm ugry hökmünde parlamentara hyzmatdaşlygyň, jemgyýetçilik diplomatiýasynyň ähmiýeti we orny barha artýar.

Gurbanguly Berdimuhamedow bu saparyň Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň mundan beýläkde ýakynlaşmagyna, uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň strategiýasyny durmuşa geçirmegiň çäginde utgaşdyrylan çemeleşmeleri ösdürmekde möhüm görkeziji boljakdygyna ynam bildirdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň saparynyň Azerbaýjanyň KHBS-daky teswirlerde esasy ugurlar bellendi – energetika we logistikadan syýasy utgaşyklyga we ynsanperwer gatnaşyklara çenli. Diplomatik tagallalaryň üstünlikleriniň iň ajaýyp mysallaryndan biri “Dostluk” ýatagy baradaky ylalaşygydyr. Munuň özi Hazar deňzinde bilelikdäki energetika boýunça işlere ýol açýar.

2021-nji ýyldan başlap, özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilenden soň, Baku we Aşgabat bu geljegi uly nebit-gaz ýatagynda gözleg işlerini geçirmek we özleşdirmek boýunça hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürýärler. 2023-nji ýylyň noýabr aýynda taraplar “SOCAR” kompaniýasynyň Türkmenistanyň beýleki ugurlarynda taslamalaryň durmuşa geçirilmegine gatnaşmagyny ara alyp maslahatlaşdylar.

Ykdysady ugurda hem durnukly ösüş gazanylýar. Şeýlelikde, 2024-nji ýylda Azerbaýjan bilen Türkmenistanyň arasyndaky söwda dolanyşygy 383,7 million dollar boldy. 2025-nji ýylyň ilkinji bäş aýynda bu görkeziji 118,5 million dollara ýetdi, Türkmenistandan import 99,2 million dollar, Azerbaýjandan eksport 19,2 million dollar boldy.

Energetika ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasy hereketlendirijisidir. “Dostluk” ýatagyny özleşdirmekden başga-da, Azerbaýjan we Türkmenistan Eýranyň üsti bilen swap görnüşindäki gaz meýilnamasyna gatnaşýarlar. 2025-nji ýylyň başyndan bäri Baku Aşgabatdan umumy bahasy 23,3 million dollara deň bolan 155,3 million kub metr gazy satyn aldy.

SOCAR özüniň gatnaşmagyny işjeň giňeldýär – 2023-nji ýylyň noýabr aýynda kompaniýa Aşgabatda wekilhanasyny açdy we oktýabr aýynda "Türkmengaz" döwlet konserniň ýolbaşçylygy bilen iki duşuşyk geçirdi. Gün tertibine – energetika ähtnamalary, tehnologiýa alyş-çalşygy we mümkin bolan bilelikdäki taslamalar girýär. Energetika meýilnamasy, türkmen gazynyň Ýewropa bazaryna girmeginiň açary hökmünde Hazarüsti gaz geçirijisini hem öz içine alýar.

Ulag we logistika pudagynda Hazar deňzi täze ähmiýete eýe bolýar. Görkeziji hakykat: Baku-Türkmenbaşy ugry boýunça konteýner gatnawynyň mukdary soňky döwürde 2,9 esse artyp, 2362 TEU-a ýetdi. Owganystany, Türkmenistany, Azerbaýjany, Gruziýany we Türkiýäni birleşdirýän Lapis Lazuli geçelgesiniň taslamasy esasy ugurlaryň biri bolup durýar. “ADY Container” bilen Türkmenistanyň logistika merkeziniň arasynda gol çekilen ähtnama ulag pudagyndaky hyzmatdaşlygyň diňe uly depgine eýe bolýandygyny tassyklaýar. Iki ýurt hem Pars aýlagyna çykalgany açýan Aşgabat ylalaşygyna gatnaşýarlar.

Ynsanperwer ugurly gatnaşyklary hem ösdürilýärýär. Diňe 2025-nji ýylyň ýanwar-maý aýlarynda Türkmenistanyň 12,000-den gowrak raýaty Azerbaýjana baryp gördüler – olaryň ýarysyndan gowragy syýahatçylyk maksatly bardylar. Azerbaýjanly analitikleriň bellemegine görä, bu diňe bir açyklygyň görkezijisi bolman, eýsem medeni, dil we taryhy gatnaşyklar bilen birleşen halklaryň ýakynlaşmagynyň beýanydyr.